Σχολείο και µονογονεϊκή οικογένεια. ∆υνατότητες εκπαιδευτικής παρέµβασης

Ιωάννης Φύκαρης, Σχολικός Σύµβουλος Π.Ε., Ειδικός Επιστήµονας Πανεπιστηµίου
∆υτικής Μακεδονίας
Αναστασία Αρχοντόγλου, Εκπαιδευτικός Π. Ε.
1. Εισαγωγή
 Η µεγάλη αύξηση του αριθµού των διαζυγίων τις τελευταίες δεκαετίες διεθνώς
αλλά και στην Ελλάδα, σε όλα τα κοινωνικά στρώµατα και η αντίστοιχη αύξηση του
αριθµού των παιδιών που ζουν µε τον ένα γονέα αποτέλεσαν τη βάση του
διεπιστηµονικού ενδιαφέροντος (παιδαγωγική, ψυχολογία, παιδιατρική,
κοινωνιολογία, νοµική, οικονοµία, κοινωνική εργασία και κοινωνική πολιτική) για
την προσαρµογή των µελών της οικογένειας µετά το χωρισµό. Ως εκ τούτου πρόβαλε
η δηµιουργία ενός τύπου οικογένειας, της «µονογονεϊκής», η οποία έλαβε διεθνώς
ευρύτερες διαστάσεις εξαιτίας της σηµαντικής αύξησης των διαζυγίων και σε
µικρότερη έκταση λόγω της ύπαρξης ανύπαντρων µητέρων (ελάχιστα έως καθόλου
των πατέρων), ενώ ο αριθµός µονογονεϊκών οικογενειών λόγω χηρείας παρέµεινε
περίπου σταθερός (Κογκίδου, 1995).
∆ιεθνώς, επίσης, διαπιστώνεται ότι το 50-70% των γάµων καταλήγει σε διαζύγιο,
µε αποτέλεσµα εκατοµµύρια παιδιά σε όλο τον κόσµο να κινδυνεύουν από
προβλήµατα που έχουν συνδεθεί µε την αρνητική εξέλιξη της διάλυσης της
οικογένειας. Μεταξύ αυτών των προβληµάτων περιλαµβάνονται: η αποτυχία στο
σχολείο, η απόρριψη από τα άλλα παιδιά, η παιδική κατάθλιψη, τα προβλήµατα
υγείας και η αντικοινωνική-παραβατική συµπεριφορά. Παρόµοια προβλήµατα,
ωστόσο, µπορούν να παρουσιάσουν και παιδιά από δυστυχισµένες ή ταλαιπωρηµένες
από συγκρούσεις οικογένειες, ακόµη και όταν οι γονείς δεν καταλήγουν στο χωρισµό
και στο διαζύγιο (Χατζηχρήστου, 1999).
Από τη διεθνή, επίσης, βιβλιογραφία προκύπτει ότι το διαζύγιο δεν συνεπάγεται
απαραίτητα αρνητικές ψυχολογικές επιδράσεις για τα παιδιά, ενώ έχει διαπιστωθεί
ότι η διαβίωση και η έκθεση των παιδιών κατά τη σχολική και εφηβική ηλικία σε
περιβάλλον µε συνεχείς συγκρούσεις και εχθρότητα, για µεγάλα χρονικά διαστήµατα,
πριν και µετά το διαζύγιο, έχει µεγαλύτερη συσχέτιση µε την εµφάνιση προβληµάτων
στα παιδιά από ό,τι το ίδιο το γεγονός του διαζυγίου ( Gardner, 1979, Emery, 1988,
Cummings, 1989). Ταυτόχρονα, το µεγαλύτερο µέρος των δυσκολιών των παιδιών,
που θεωρούνται αποτέλεσµα του διαζυγίου, προϋπάρχουν του χωρισµού των γονέων
τους (Cherlin and Furstenberg, 1991).
Σπιτάλας Ν. (2012) Το Κοινωνικό Κίνημα των Διαζευγμένων, Θεσσαλονίκη, iwrite
ΣΥΓΑΠΑ WWW.SOS-SYGAPA.EU
http://www.eadap.gr/miscFolder/18099_fikaris-arxodoglou.pdf